Zaburzenia emocjonalne

Zaburzenia emocjonalne mogą mieć złożone i wieloczynnikowe podłoże – powstają zwykle w wyniku interakcji między czynnikami biologicznymi, psychologicznymi i środowiskowymi. Oznacza to, że wpływ na ich rozwój mogą mieć zarówno uwarunkowania genetyczne i neurobiologiczne, jak i doświadczenia życiowe, sposób wychowania, klimat emocjonalny w rodzinie czy znaczące wydarzenia z przeszłości – zwłaszcza te o charakterze traumatycznym lub długotrwale stresującym.

Zaburzenia emocjonalne to zaburzenia psychiczne, które dotyczą przeżywania, rozpoznawania, regulowania i wyrażania emocji. Objawy mogą być różnorodne i często niejednoznaczne – należą do nich m.in. trudności z kontrolowaniem gniewu, nadmierna drażliwość, przewlekły smutek, lęk, nadwrażliwość emocjonalna, wybuchy płaczu, poczucie winy, huśtawki nastrojów czy zobojętnienie. Osoby z zaburzeniami emocjonalnymi często czują, że nie mają wpływu na swoje reakcje – emocje pojawiają się nagle, są zbyt intensywne lub zupełnie odcięte. Zaburzenia te mogą wpływać negatywnie na relacje z innymi, życie zawodowe, samoocenę i ogólne funkcjonowanie w codzienności.

Zaburzenia emocjonalne nie są „fanaberią” ani „słabością” – to realne trudności psychiczne, które można i warto leczyć. Często mają one swoje źródło w traumach z dzieciństwa, przewlekłym stresie, braku bezpiecznego przywiązania, zaburzeniach neurobiologicznych lub czynnikach genetycznych. Mogą też być skutkiem depresji, zaburzeń lękowych, osobowości czy doświadczeń nadużyć i przemocy. Nieleczone zaburzenia emocjonalne mogą prowadzić do izolacji społecznej, uzależnień, chronicznego napięcia i pogłębiających się problemów psychicznych. Dlatego tak ważne jest, by zrozumieć ich istotę i nie bać się sięgnąć po pomoc specjalisty.

Psychoterapia to jeden z najskuteczniejszych sposobów leczenia zaburzeń emocjonalnych. Podczas spotkań z psychoterapeutą osoba ucząca się regulować emocje może lepiej zrozumieć źródła swoich reakcji, rozpoznawać sygnały z ciała i świadomie budować zdrowsze nawyki. Terapeuta pomaga również pracować nad przekonaniami, które wpływają na emocje – np. „muszę być idealny”, „moje potrzeby są nieważne”, „zawsze muszę mieć kontrolę”. Proces terapeutyczny pozwala też zbudować bezpieczną relację, w której po raz pierwszy można doświadczyć empatii, zrozumienia i bezwarunkowej akceptacji – co bywa leczące samo w sobie.

W zależności od rodzaju trudności i preferencji klienta, terapia może odbywać się w nurcie poznawczo-behawioralnym, psychodynamicznym, humanistycznym, integracyjnym czy schematów. W przypadku zaburzeń emocjonalnych szczególnie skuteczne bywają terapie skoncentrowane na emocjach (EFT), dialektyczno-behawioralna (DBT) czy terapia schematów. Celem terapii nie jest wyeliminowanie emocji, ale nauczenie się ich przeżywania w sposób świadomy, bez autoagresji, impulsywności lub tłumienia. W Therap Me oferujemy terapię online z doświadczonymi psychoterapeutami – bezpiecznie, wygodnie i w rytmie dostosowanym do Twoich możliwości.

Zaburzenia emocjonalne obejmują szerokie spektrum trudności – mogą mieć postać zaburzeń afektywnych, zaburzeń regulacji emocji czy zaburzeń osobowości. Do najczęściej diagnozowanych należą: zaburzenia lękowe, depresja, dystymia, zaburzenia adaptacyjne oraz zaburzenia osobowości typu borderline (BPD). W przypadku BPD szczególnie wyraźne są trudności w regulacji emocji – osoby doświadczają silnych wahań nastroju, impulsywnych zachowań, a także lęku przed odrzuceniem i pustką emocjonalną. Zaburzenia te są często mylone z cechami charakteru, co może opóźniać postawienie diagnozy i rozpoczęcie terapii.

Inne formy zaburzeń emocjonalnych to m.in. zaburzenia opozycyjno-buntownicze (często występujące u dzieci i młodzieży), zaburzenia związane z traumą (PTSD, kompleksowe PTSD), zaburzenia somatyzacyjne, a także trudności z wyrażaniem emocji w relacjach. Niektóre osoby mogą doświadczać też emocjonalnego odrętwienia, anhedonii (braku odczuwania przyjemności) lub nieproporcjonalnej reakcji emocjonalnej na drobne bodźce. Niezależnie od nazwy diagnozy, wspólnym mianownikiem jest zaburzony kontakt z własnymi emocjami – zbyt intensywny, zbyt słaby lub trudny do zrozumienia. Psychoterapia pozwala na stopniowe odzyskiwanie tej relacji i budowanie zdrowych sposobów reagowania.

Pomocy warto szukać zawsze wtedy, gdy emocje zaczynają przytłaczać, a codzienne funkcjonowanie staje się trudne. Jeśli często czujesz się „rozdarty/a wewnętrznie”, masz trudność w opanowaniu złości, lęku, żalu, czujesz pustkę albo nie rozumiesz swoich reakcji – to znak, że warto porozmawiać z psychoterapeutą. Nie trzeba czekać na moment kryzysowy – im wcześniej rozpoczniesz pracę nad sobą, tym większa szansa na poprawę jakości życia. Terapia pomaga nie tylko „opanować” emocje, ale przede wszystkim je zrozumieć i stworzyć z nimi zdrowszą relację. To proces, który może naprawdę odmienić codzienność.

W Therap Me możesz umówić się na terapię online – bezpiecznie, dyskretnie i bez konieczności wychodzenia z domu. Współpracujemy z psychoterapeutami, którzy specjalizują się w pracy z osobami doświadczającymi zaburzeń emocjonalnych – zarówno tych diagnozowanych, jak i tych nieformalnych. Jeśli nie wiesz, od czego zacząć – możesz skorzystać z bezpłatnego dopasowania specjalisty do Twoich potrzeb. Warto pamiętać, że emocje nie są wrogiem – to sygnały, które chcą coś powiedzieć. Z pomocą terapeuty możesz nauczyć się je rozpoznawać, rozumieć i wyrażać w sposób, który Ci służy. Nie musisz być w tym sam_a.

Psychoterapia zaburzeń emocjonalnych koncentruje się na pomocy w rozumieniu i regulacji emocji, które są nadmiernie nasilone, trudne do wyrażenia lub zbyt długo tłumione. Praca terapeutyczna pomaga osobie zidentyfikować, jakie emocje pojawiają się w różnych sytuacjach, z czego wynikają i jaką pełnią funkcję. Kluczowe jest nauczenie się nazywania emocji bez lęku, oceniania czy tłumienia, co prowadzi do ich zdrowszego przeżywania i wyrażania w relacjach z innymi ludźmi.

W zależności od indywidualnych potrzeb i trudności pacjenta, terapeuta może pracować nad mechanizmami unikania emocji, niską tolerancją frustracji, impulsywnością, trudnościami w wyznaczaniu granic, a także nad nieadaptacyjnymi przekonaniami związanymi z przeżywaniem uczuć (np. „emocje są oznaką słabości”). W wielu przypadkach psychoterapia pozwala osobie odkryć emocjonalne wzorce wyniesione z dzieciństwa, które nadal – często nieświadomie – wpływają na jej codzienne funkcjonowanie. Terapia umożliwia rozwój tzw. inteligencji emocjonalnej, czyli zdolności do rozumienia siebie, podejmowania świadomych decyzji i tworzenia dojrzalszych relacji. To proces, który prowadzi do większej spójności wewnętrznej, poczucia bezpieczeństwa emocjonalnego i realnej zmiany w życiu codziennym.

Zaburzenia emocjonalne często pozostają przez długi czas niewidoczne dla otoczenia, ponieważ wiele osób nauczyło się funkcjonować „na zewnątrz” w sposób pozornie efektywny – pracować, wypełniać obowiązki, być w relacjach – jednocześnie doświadczając wewnętrznego napięcia, niestabilności, wybuchów złości, chronicznego napięcia lub pustki emocjonalnej. Taka adaptacja jest jednak kosztowna – często prowadzi do wyczerpania, problemów zdrowotnych, pogorszenia relacji i utraty poczucia sensu. Funkcjonowanie „na siłę” nie oznacza, że osoba czuje się dobrze ani że problem znika.

Choć z zaburzeniami emocjonalnymi można przez jakiś czas funkcjonować, to nie oznacza to funkcjonowania zdrowego i zrównoważonego. Co więcej, nierozpoznane i nieprzepracowane trudności emocjonalne mogą się pogłębiać, prowadząc do innych problemów – takich jak depresja, zaburzenia lękowe, uzależnienia czy trudności w relacjach interpersonalnych. Dlatego kluczowe jest nie pytanie „czy da się z tym żyć?”, ale raczej: „czy chcę żyć lepiej?”. Psychoterapia nie tylko łagodzi objawy, ale pomaga stworzyć nową jakość życia – bardziej świadomą, spokojną i opartą na prawdziwej relacji ze sobą.